Khi bạn đến du lịch Hà Giang, bạn sẽ nghĩ ngay đến dãy núi đá tai mèo hùng vĩ, cánh đồng kiều mạch tuyệt đẹp và vô số cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ khác. Tuy nhiên, nếu có dịp lên cao nguyên Hà Giang, bạn khó có thể quên được những món ăn đặc sản nơi đây. Ẩm thực dân dã, độc đáo như cuộc sống của người dân trên vùng cao nguyên đá khô cằn.
Đi du lịch Hà Giang bạn phải đốt cháy rất nhiều calo vì có thể tham gia nhiều hoạt động. Nếu có cơ hội đến thăm đất nước tuyệt vời này, hãy cùng điểm qua những món ăn ngon nhất của Hà Giang mà bạn có thể thưởng thức để thư giãn sau một ngày dài và làm những món quà bổ dưỡng cho những người thân yêu của mình.
Cùng chúng tôi khám phá top món đặc sản Hà Giang vừa hấp dẫn vừa giúp bạn nạp năng lượng sau một ngày dài nhé!
Mục lục:
Hà Giang và những nét ẩm thực, du lịch độc đáo
Với địa hình Hà Giang hiểm trở, điểm xuyết những ngọn núi hùng vĩ với độ cao trung bình từ 800m đến 1.200m nên Hà Giang có nhiều đèo, dốc độc đáo. Một số tấm hộ chiếu nổi tiếng khiến bao người say mê. Ví dụ: Dốc Chín Khoanh, Bắc Sum, Thâm Mạ, đèo Mã Pì Lèng …
Ngoài những con dốc quanh co, Hà Giang còn hấp dẫn du khách với những điểm tham quan nổi tiếng khác như Công viên địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn và ruộng bậc thang Hoàng Su Phì. Ngoài ra, nếu bạn đến Hà Giang. Bạn cũng có thể chiêm ngưỡng mùa hoa tam giác mạch trắng thơ mộng và dòng sông Nho Quế đẹp tựa nàng thơ.
Hà Giang không chỉ được biết đến là vùng núi có phong cảnh hùng vĩ, phong tục tập quán, lễ hội phong phú mà còn có nhiều đặc sản Hà Giang hấp dẫn và nền ẩm thực Hà Giang luôn được lòng tất cả những ai đến với vùng đất cao nguyên đá này, hấp dẫn du khách.
Thiên nhiên đã ban tặng cho nơi đây nhiều nguyên liệu quý, tạo nên nét ẩm thực riêng. Khám phá nét ẩm thực rất riêng của núi rừng Tây Bắc khi theo chân chuyến hành trình du lịch Hà Giang Việt Nam, một điểm đến rất hấp dẫn du khách hiện nay.
Top đặc sản Hà Giang hấp dẫn, bổ dưỡng
Bánh cuốn trứng
Ở vùng đá lạnh Hà Giang, người dân phải ăn đồ cay, nóng để chống lại không khí u ám tỏa ra từ đá núi, là món “nguội ăn kèm với canh xương nóng hổi, ngọt lành”.
Bánh cuốn trứng Hà Giang ngon bởi sự kết hợp của bột bánh dẻo vừa phải, nhân thịt đậm đà và nước chấm có hương vị đặc biệt độc đáo. Đây là một món ăn “vừa ăn”, trong đó người bán tráng bánh, đập một quả trứng lên trên bột và bọc bánh trong vỏ khi khách đặt hàng.
Trứng không được nấu chín hoàn toàn, nhưng không giống như nước mắm thông thường, chúng được làm chín với lòng đào có vị béo ngậy và được nhúng nhanh vào bát nước sốt ninh xương. Bạn cũng có thể ăn kèm với chả giò trắng. Món nem chủ yếu được bán ở thành phố Hà Giang, phố cổ Đồng Văn và một số chợ vào buổi sáng.
Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp là món ăn phổ biến ở Hà Giang và là món ăn truyền thống của người Thái đen. Thịt trâu to, dài được tẩm ướp gia vị, ớt, gừng và cá thu, sau đó hun khói và xiên vào những que lớn treo trên gác bếp. Sau một thời gian, thịt trâu khô cứng lại, có vị ngọt đậm đà, vị độc đáo.
Thịt trâu gác bếp không chất bảo quản là món khoái khẩu của du khách khi đến thăm Hà Giang. Mọi người đến đây không quên mua quà lưu niệm. Nhờ sự yêu thích và truyền tai của du khách, đặc sản Hà Giang này đã được nhiều người biết đến và củng cố thương hiệu.
Xôi ngũ sắc
Cộng đồng các dân tộc Tây Bắc có nền văn hóa ẩm thực rất đa dạng và đặc sắc. Đặc biệt, xôi ngũ sắc gắn kết các giá trị truyền thống: quan niệm về vũ trụ, triết lý âm dương và ý nghĩa nhân sinh cao đẹp. Gạo nếp ngũ sắc được gọi là gạo nếp ngũ sắc vì không giống như các loại gạo nếp khác, gạo nếp ngũ sắc gồm có năm màu sắc khác nhau. Chúng có màu đỏ, vàng, xanh, tím và trắng.
Bạn có thể dễ dàng tìm mua xôi ngũ sắc ở các chợ phiên Hà Giang. Cách nấu xôi về cơ bản là giống nhau. Tuy nhiên, tùy theo hoàn cảnh địa phương mà trộn thêm các màu khác với các màu cơ bản trên hoặc dùng các màu khác để làm xôi ngũ sắc. Gạo nếp Goshiki thơm, không lẫn hạt, dùng lá rừng để nhuộm màu. Màu đỏ được tạo nên từ gấc, lá cơm đỏ. Xôi được làm từ lá gừng, lá cơm xanh hoặc vỏ bưởi, măng đắng, nấu chín rồi ngâm với nước có pha chút vôi. Màu vàng dùng củ nghệ già đun lấy nước. Màu tím thì dùng lá lúa đen hoặc lá lưng…
Trước khi nấu, ngâm gạo nếp đã vo sạch trong nước lạnh từ 6 – 8 tiếng để hạt gạo có độ hoa vừa phải. Chia gạo thành 5 phần bằng nhau cho mỗi màu. Sau khi tạo màu, công đoạn cuối cùng là đồ xôi. Để làm được món xôi gấc mà bạn yêu thích cần rất nhiều sự khéo léo. Cho phần gạo có màu nhạt vào nồi đầu tiên, sau đó cho phần gạo màu còn lại lên trên. Có nơi bạn có thể trang trí hoa năm cánh, mỗi cánh một màu, có nơi thì bày dưới dạng ruộng bậc thang, mỗi bậc một màu, có nơi thì dùng khuôn gỗ để xây tháp.
Lợn cắp nách
Lợn cắp nách là đặc sản Hà Giang không thể bỏ lỡ, đây là giống lai giữa lợn rừng và lợn Mường. Lợn cắp nách thường rất nhỏ và khi bắt về thường bị vặt lông nách nên có tên gọi như vậy. Những con lợn này được nuôi thả rông trong rừng, do chúng ăn thực vật hoang dã ăn được nên thịt của chúng săn chắc và ngon hơn bình thường.
Lợn cắp nách được làm sạch và có thể chế biến theo nhiều cách khác. Nó có thể được nướng, hấp, om hoặc nấu thành súp ngon, tùy theo sở thích của bạn. Trong số các món ăn ngon nhất phải kể đến món thịt ba chỉ om sườn non và sườn non kho tộ. Khi dọn ra đĩa, thịt heo được nhúng vào một muỗng lá ngò gai hoặc hỗn hợp hạt doi và ớt xanh. Nó rất ngon với vị chua và cay của lá và mùi thơm của hạt mắc khén và lá chanh.
Thắng cố
Thắng cố với hương thơm của thảo quả, hạt dổi, sả và vị béo của thịt sẽ làm ấm căn phòng của bạn trong mùa lạnh. Đàn ông Mông đi chợ Đồng Văn mong được ăn thắng cố và uống rượu cần với bạn bè. Người ta tin rằng những người có nhiều bạn bè sẽ được mời nhiều rượu hơn.
Chợ huyện Đồng Văn bây giờ đã dời lên khán đài trông rộng hơn, gọn hơn và giống như chợ dưới, nhưng những ngôi nhà, mái lá không thể thay thế được những chiếc ô của người dân tộc. Các quầy hàng thắng cố được xếp ngay giữa chợ phía sau các quầy hàng. Người Mông thường mang theo mèn mén, đi chợ mua thêm rượu cùng ăn thắng cố và mời bạn bè cùng thưởng thức.
Để ăn thắng cố, bạn đặt bát lên một tấm gỗ dài và dùng thìa gỗ ăn. Bên cạnh luôn là một bát thắng cố nóng hổi sẽ giúp bạn có một bữa sáng no nê cho hành trình khám phá Hà Giang của mình.
Cháo ấu tẩu
Có rất nhiều đặc sản Hà Giang độc đáo mà du khách đã từng đến sẽ không thể nào quên. Cháo đắng hay cháo au tau là một trong những món ăn như vậy. Vào một đêm đông se lạnh, tôi dạo khắp phố phường Hà Giang, tìm quán, gọi món cháo ấu tẩu.
Tất cả các hương vị gói gọn trong một bát cháo nhỏ: mùi thơm nức mũi của gạo nếp cái hoa vàng quyện với gạo dẻo thơm vùng cao, thịt củ nấu kỹ và nước thịt lợn mán. Món cháo thập cẩm trông rất hấp dẫn bởi sự kết hợp hài hòa giữa gạo, thịt bằm, nước hầm xương và các loại rau thơm,…
Cháo có vị đắng khi ăn nên nhiều người gọi là cháo đắng. Có nhiều người đến Hà Giang ăn một lần rồi sẽ quay lại. Cháo ấu tẩu không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn là một vị thuốc chữa bệnh cảm, cháo đắng Hà Giang có thể ăn vào bất cứ thời điểm nào trong năm, nhưng chỉ bán vào buổi tối. Thưởng thức cháo ấu tẩu trong không gian bếp hồng ấm áp giữa núi rừng mùa đông lạnh giá cũng là một bữa ăn chơi cho những ai thích khám phá cái mới lạ.
Bánh tam giác mạch
Vào cuối mùa hoa tam giác mạch, người dân thu hoạch hạt giống và bán cho hợp tác xã với giá cao. Điều này cho phép mọi người kiếm được nhiều tiền hơn. Hạt của hoa tam giác mạch nhỏ, chỉ bằng nửa hạt đậu đen. Vì là kiều mạch được trồng trong tự nhiên nên kiều mạch ở đây không bị các loại hóa chất độc hại tấn công.
Đồng bào dân tộc thu hoạch về chế biến thành món ăn ngon, hấp dẫn, mang lại giá trị dinh dưỡng tuyệt vời cho sức khỏe. Để làm ra một chiếc bánh thơm ngon như vậy phải trải qua rất nhiều bước. Đầu tiên, sấy khô kiều mạch và xay bằng tay. Ngay trong quá trình xay xát cũng cần tạo ra một loại bột thật mịn và tránh bị vón cục sau khi chế biến. Nhào bột với nước, cho vào khuôn và nướng chín.
Giá sản phẩm sau khi ra lò nóng từ 10.000-15.00đ/chiếc. Tuy không đắt đỏ như nhiều sản phẩm từ các vùng miền khác nhưng bánh kiều mạch đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển ẩm thực, du lịch và kinh tế của vùng núi này.
Thắng dền
Về Đồng Văn giữa thành phố, hít thở làn gió đông, ngồi bên gánh măng ăn canh măng thì còn gì ấm áp và thú vị hơn, cũng giống như trôi tàu được làm từ bột nếp, có thể ăn chay hoặc bọc cùng nhân đỗ. Cho miếng bột to hơn đầu ngón tay cái một chút vào nồi nước dùng đang ninh.
Độ ngon được quyết định bởi nước dùng được tạo nên từ sự hòa quyện ngọt ngào của đường, vị béo của nước cốt dừa và vị cay cay của gừng cay. Rắc hạt mè và đậu phộng để có nhiều thịt hơn. Với một hoặc hai chiếc hoành thánh trong miệng, vị ngọt của nước đường, vị se của gừng và vị béo của đậu phộng lan tỏa.
Rêu nướng
Món rêu đá còn có tên là quẹ. Theo người dân địa phương, khi đi tìm rêu, họ thường chọn những ruộng rêu rộng, nhiều rêu, đầy rêu thơm ngon. Rêu tươi đem về nghiền kỹ thành dầu phù sa sạch có thể dùng chế biến nhiều món ăn. Rêu suối núi thì nhiều, nhưng rêu ngon thì hiếm.
Ngoài ra, rêu ăn được cũng theo mùa nên rêu cũng là một món ăn quý đối với người dân nơi đây, đó là được trộn với gia vị và nướng lên. Người Thái thường có một câu nói “Quẹ chí áp, táp chí hơ”. Có nghĩa là khi nướng rêu, bạn phải dùng lửa than, nước chưa kịp thấm thì rêu được nấu chín trước.
Khi nướng không cần lật quá nhiều mà nướng chín lần lượt từng bên. Quẹ chín khi dùng hai ngón tay bóp nhẹ. Vì rêu có thể ăn được tùy theo mùa nên rêu sống được chế biến, phơi khô và bảo quản trên gác bếp, rêu và được dùng như một món ăn thông thường. Chỉ những vị khách quý mới được thưởng thức món rêu khô trên gác bếp này.
Cơm lam Bắc Mê
Hà Giang là vùng đất trù phú nổi tiếng với gạo nếp nương thơm ngon, cơm lam Bắc Mê đang dần trở thành đặc sản của đồng bào dân tộc Tày nơi đây.
Cách làm cơm lam rất đơn giản. Nguyên liệu là gạo nếp được ngâm kỹ, nước nấu cơm chủ yếu là nước ngầm từ phần trong cùng của cây trúc, lá chuối. Người ta dùng cây non, thân mía, họ tre, mỗi cây tre chặt một đầu mía, đầu còn lại làm đáy vại. Gạo nếp vo sạch, rắc một ít muối, trộn đều, cho vào ống tre, đổ lượng nước gần bằng mặt gạo.
Tiêp theo bọc kín miệng ống bằng lá don tươi hoặc lá chuối khô, nướng trên ống tre, hơ cơm bằng lửa hoặc than hồng, xoay từ từ cho nóng lên và tỏa nhiệt ra xung quanh vỏ ống, phân bố đều, bạn nên có thể ngửi thấy mùi thơm tỏa ra tức là gạo đã chín.
=> Xem thêm:
Đặc sản Hà Giang bổ dưỡng có thể mua làm quà
Rượu ngô Hà Giang
Rượu ngô là đặc sản Hà Giang không bao giờ được bỏ qua khi đi chợ. Rượu ngô ngon nhất là rượu của người Mông được làm từ ngô rừng và men truyền thống, có vị ngọt và thơm của ngô. Loại rượu này được làm từ ngô bản địa cao nguyên đá nấu với men truyền thống, cho ra hương vị ngô ngọt và mặn. Độ cồn nhẹ chỉ khoảng 25 – 30 độ nên nếu uống nhiều sẽ vừa say, vừa không bị mệt.
Rượu ngô xuất hiện thường xuyên trong đời sống của đồng bào vùng cao, từ các phiên chợ hàng tuần cho đến các ngày lễ lớn. Một thứ rượu ngọt ngào, nồng nàn len lỏi xuống cổ họng tôi và bùng lên xung quanh giải thưởng. Mỗi bang miền núi dường như có một loại rượu riêng được làm theo cách riêng.
Tại mỗi phiên chợ, các mặt hàng “đặc sản” thiết yếu thường xuyên được trao đổi, mua bán và đưa vào sử dụng ngay cùng với các mặt hàng nông sản thiết yếu. Bạn có thể thưởng thức rượu ngô ngay tại chỗ.
Mật ong bạc hà
Mật ong bạc hà là đặc sản Hà Giang được người Mông sản xuất theo phương pháp cổ truyền, nuôi ong lấy mật từ hoa bạc hà và các loại thảo mộc hoang dã khác, mật được thu hoạch hàng năm từ tháng 9 đến tháng 12 âm lịch. Sản phẩm mật ong bạc hà từ lâu đã được người tiêu dùng biết đến bởi chất lượng, đàn ong được nuôi trong môi trường tự nhiên và mật ong được chiết xuất từ những bông hoa bạc hà hoang dã chỉ có trên Cao nguyên đá Đồng Văn.
Mật ong bạc hà có màu vàng xanh nhạt, khi nếm thử có mùi thơm đặc trưng, vị ngọt đậm đà, mùi bạc hà rất dễ chịu. Mật không chỉ là một thành phần được sử dụng để pha chế đồ uống và thức ăn mà nó còn là một loại thuốc bổ tự nhiên giúp hỗ trợ hô hấp và tiêu hóa. Như vậy, mật ong bạc hà được xếp hạng cao và cũng là thứ mà nhiều người đang tìm kiếm.
Chè Shan tuyết
Cây chè Shan tuyết Phìn Hồ mọc ở độ cao hàng nghìn mét so với mực nước biển trên dãy núi Ping Ho với khí hậu mát mẻ quanh năm. Chè được chế biến từ những búp chè có 1 tôm và 2 lá non được tuốt từ cây Chè Shan Tuyết hơn 200 năm tuổi trên vùng núi cao thuộc thôn Phìn Hồ, xã Thông Nguyên, Hoàng Su Phì. Là loại trà có hương vị đậm đà, được nuôi dưỡng bởi thiên nhiên khí hậu và thổ nhưỡng ở độ cao trên 1300m.
Những cây chè Shan tuyết cổ thụ ở vùng cao có màu trắng xám, phủ một lớp bột trắng mờ như tuyết nên có tên là chè Shan tuyết, một đặc sản của Hà Giang. Là nguồn nguyên liệu sạch có nguồn gốc từ thiên nhiên. Giống chè Shan tiếp thu những tinh hoa của đất trời để tạo ra một thức uống an toàn và tinh khiết. Được thưởng thức chè Shan tuyết trước cửa nhà người dân giữa núi rừng là mong ước của bao người.
Người ta cho rằng, việc pha chế chè Shan Tuyết cần phải dùng nước suối trên núi mới phát huy hết được vị đậm đà của loài cây quý, màu sắc tươi mới làm ấm lòng người. Nếu nhấp môi, bạn có thể nhận ra rằng trà hơi cay, nhưng ngọt ngào và nồng nàn.
Ba kích Quản Bạ
Với nhiều tác dụng bổ ích, ba kích Hà Giang là sản vật quý giá của vùng cao nguyên đá, và không có gì ngạc nhiên khi nó là chủ đề bàn tán sôi nổi của các đấng mày râu.
Trong y học cổ truyền, ba kích có vị cay, ngọt, tính nhẹ, có công dụng bổ thận, tráng dương, mạnh gân cốt, trừ phong thấp, mát gan, kích thích hệ tiêu hóa,… tăng cường. Nó có tác dụng: Tăng cường sinh lực ở người cao tuổi, thể lực suy yếu, cải thiện tình trạng mất cân bằng nội tiết tố nữ.
Nhiều nghiên cứu cũng đã công nhận đây là loại thảo dược quý trong y học hiện đại, chứa nhiều chất dinh dưỡng rất có lợi cho sức khỏe như anthraglycosid và vitamin C (chỉ có ở phần rễ). Choline, calpain, vitamin B1, luteolin, phytosterol, đường, axit hữu cơ.
Cam sành Bắc Quang
Cam Bắc Quang chủ yếu được trồng ở 3 huyện: Bắc Quang, Quang Bình và Vị Xuyên, nhưng nhiều nhất là ở huyện Bắc Quang. Vào mùa cam Bắc Quang vàng tươi, mọng nước. Người qua đường không thể không chú ý đến những quả cam hấp dẫn có thể thấy khắp chợ. Đặc biệt nếu đã ăn cam Bắc Quang thì không thể cưỡng lại.
Quả cam sành Bắc Quang to, tròn, vỏ sần sùi, màu xanh, ngọt, mọng nước và có mùi thơm mát. Cam căng mọng nên bảo quản được đến 20 ngày mà không bị thối, cam chỉ trồng được ở Hà Giang mới cho quả to và có vị ngọt. Ngoài ra, khi cắn miếng chùm ruột tươi, bạn sẽ có cảm giác ngọt và mát. Vì vậy, khi khách đến thăm Hà Giang vào đúng mùa cam sành luôn được lựa chọn làm quà mua về.
Cam sành từ lâu đã trở thành đặc sản nổi tiếng, ai đi xa cũng phải nhắc đến Đất Bắc Quan. Đó là do phía Bắc và phía Nam của tỉnh Hà Giang có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng độc đáo để sản xuất ra loại cam có hương vị siêu ngọt, hấp dẫn độc đáo từ núi rừng. Ngoài màu vàng sẫm, cuống nhỏ, món ăn Bắc Quan còn có mùi thơm rất đặc trưng, khi ăn vào quả rất thơm và ngọt.
Hồng không hạt
Hồng không hạt đã có từ rất lâu đời, hiện ở xã Gia Tuấn vẫn còn một cây hồng 300 tuổi. Sự ngon nổi tiếng của loại trái cây này là do các yếu tố tự nhiên của khu vực Quản Bạ.
Cụ thể, độ cao trung bình của Quanba là hơn 1.000m so với mực nước biển, địa hình khá bằng phẳng, có nơi độ dốc dưới 20 độ, tầng đất dày, ít bị xói mòn. Do khí hậu mát mẻ quanh năm nên hồng không hạt cho chất lượng tốt, năng suất cao và ổn định.
Khác với hồng không hạt ở những nơi khác, hồng không hạt là giống hồng đặc hữu được đồng bào dân tộc thiểu số trồng và phát triển từ lâu đời. So với các sản phẩm cùng loại, hồng không hạt Quản Bạ có nhiều tính chất đặc biệt như quả to, vỏ cứng, thịt chắc nên dễ bảo quản, vận chuyển.
Trên đây là món đặc sản Hà Giang hấp dẫn và vô cùng bổ dưỡng cho sức khỏe. Nếu có dịp đi du lịch Hà Giang, bạn đừng quên thưởng thức những món ăn vô cùng độc đáo này nhé. Đây cũng là những sản vật quý giá, tinh túy của Tây Bắc để mang về làm quà cho những người thân yêu.