Hen suyễn hiện nay là một căn bệnh phổ biến ở nước ta, nhất là đối với những lứa tuổi trẻ. Đây là một căn bệnh mãn tính nghiêm trọng về đường hô hấp, bệnh này xảy ra khi cơ thể bị nhiễm trùng do một tác nhân nào đó làm cơ thể cảm thấy và xuất hiện các triệu chứng khó thở, đau thắt vùng ngực. Mặc dù không lây nhiễm như các căn bệnh về hô hấp khác nhưng khi bị hen thì không thể nào trị dứt điểm được rất ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, để hen suyễn không ảnh hưởng quá nhiều đến chất lượng cuộc sống khi bạn vô tình mắc phải, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bệnh hen suyễn nên ăn gì, kiêng gì trong bài viết dưới đây nhé!
Mục lục:
Bệnh nhân hen suyễn nên ăn kiêng những loại thực phẩm gì?
Thực phẩm chứa nhiều calo
Đứng top đầu trong danh sách của thực phẩm mà bệnh nhân hen suyễn nên tránh xa là các loại thực phẩm giàu calo. Tăng cân do nạp nhiều calo vào cơ thể không chỉ ảnh hưởng xấu đến hình thể mà còn ảnh hưởng cả thể trạng sức khỏe, đặc biệt nó lại càng là mũi giáo nguy hiểm với bệnh nhân hen suyễn. Theo nghiên cứu khoa học hiện nay thì các triệu chứng của bệnh hen suyễn sẽ tương đối nghiêm trọng đối với các đối tượng bệnh nhân bị thừa cân béo phì. Vì vậy, đã bị hen suyễn thì nên thận trọng với những món ăn và quan tâm đến hình thái cơ thể thường xuyên, hạn chế ăn thức ăn nhiều calo sẽ giúp giữ cơ thể cân đối tránh các tác hại xấu mà hình thái béo phì mang lại cho bệnh nhân hen suyễn.
Các loại chất kích thích
Đối tượng thứ hai mà các bệnh nhân hen suyễn nên tránh xa là các chất kích thích. Khi bị hen suyễn đồng nghĩa với lá phổi chúng ta đã yếu hơn người bình thường, việc chúng ta dùng các chất kích thích như rượu, bia hay thuốc lá vô tình chúng ta đem vào cơ thể các chất độc hại như Nicotin, monoxit carbon (khí Co), các chất gây ung thư khác… Các chất độc hại này đi vào cơ thể khiến phế quản bị co thắt, làm tăng tiết dịch nhầy, tạo nên cơn hen suyễn cấp tính.
Các loại thực phẩm đồ uống có Gas
Theo một nghiên cứu của tiến sĩ Zumin Shi thuộc đại học Adelaide (Úc) chủ trì. Cuộc nghiên cứu này diễn ra bằng việc khảo sát 16.907 người ở độ tuổi 16 trở lên tại bang Nam Úc trong khoảng thời gian từ tháng 3/2008-6/2010. Đối tượng đồng ý tham gia nghiên cứu được yêu cầu trả lời những câu hỏi liên quan đến việc uống nước giải khát có gas. Qua bảng khảo sát được tổng hợp từ những đối tượng trên các chuyên gia phát hiện lượng hấp thụ nước giải khát có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ hen suyễn hoặc các bệnh về hô hấp khác như COPD. Tổng cộng có 13,3% người bị hen suyễn và 15,6% người bị COPD khi được hỏi về mức tiêu thụ lượng nước có gas thì họ đều có câu trả lời chung là tiêu thụ nửa lít nước có gas mỗi ngày.
Qua cuộc nghiên cứu trên có thể thấy uống nước có gas tương đối nguy hiểm với các bệnh nhân bị hen suyễn, một chế độ dinh dưỡng và một thói quen sống lành mạnh là không bao giờ dư thừa.
Các chất bảo quản
Salicylat là một loại chất bảo quản thực phẩm tự nhiên giúp thực phẩm tránh khỏi một số trường hợp gây ung thư như côn trùng, vi khuẩn, nấm mốc. Tuy nhiên, khá hiếm gặp nhưng vẫn có một vài bệnh nhân bị hen suyễn lại dị ứng, nhạy cảm với salicylat có trong trà, cà phê và một số loại thảo mộc gia vị khác, các loại đó vốn cũng là những nguyên nhân thường gặp làm người hen suyễn lên cơn hen.
Ngoài ra, chất sulfites được dùng để giữ thực phẩm tươi ngon có thể gây ra chứng hen suyễn tạm thời ở một số người bệnh và tạo ra sulfur dioxide gây ra hiện tượng kích ứng phổi. Hiện nay, trên thị trường sulfite vẫn được dùng cho các loại thực phẩm chế biến sẵn hoặc có trong gia vị, trái cây sấy khô, rau đóng hộp, rượu vang và các loại thực phẩm khác. Vì vậy, bệnh nhân hen suyễn khi mua đồ ăn cần xem kỹ bao bì, để tránh tác dụng xấu của những thành phần trên.
Các loại thực phẩm dễ gây dị ứng
Theo một cuộc khảo sát có khoảng 5% bệnh nhân hen suyễn có tình trạng bệnh nặng hơn do bị dị ứng thức ăn. Nếu bị hen suyễn mà dị ứng với một số thực phẩm tốt nhất nên tránh nó càng xa càng tốt, đồng thời tránh luôn tất cả sản phẩm được làm từ loại thực phẩm đó. Trong trường hợp khi lỡ ăn phải các thức ăn bị dị ứng không được sử dụng các loại thuốc chống dị ứng để xử lý ngay tại nhà mà cần thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được chăm sóc và điều trị.
Các loại thức ăn chứa nhiều muối
Theo thống kê số liệu ở tạp chí y học Hoa Kỳ, lượng muối ăn được tiêu thụ ở một địa phương tỷ lệ thuận với số người mắc bệnh hen suyễn, nguyên nhân được các nhà khoa học đưa ra là do một chế độ ăn có hàm natri cao sẽ làm tăng phản ứng khí quản bên trong cơ thể. Vì thế, bệnh nhân bị hen suyễn không nên dùng những thực phẩm quá mặn sẽ ảnh hưởng đến tình hình bệnh chung và làm cho bệnh ngày càng nặng thêm.
Đồ ăn đông lạnh
Các loại đồ đông lạnh thường có chứa sulfite và một số thành phần bảo quản natri bisulfit không tốt đối với các đối tượng bệnh nhân hen suyễn. Cần tránh xa các loại đồ ăn đông lạnh như cá đông lạnh hay hải sản đông lạnh,.. đó là điều cần thiết quan trọng đối với bệnh nhân hen suyễn.
Các loại thực phẩm đóng gói hay đồ hộp
Bên trong các loại thực phẩm đóng gói, đồ hộp có nhiều chất như natri bisulfit cũng là nguyên nhân quan trọng kích hoạt cơn hen suyễn bên trong cơ thể. Hiện nay người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tiêu thụ các mặt hàng thực phẩm này, chủ yếu vì hương vị mới lạ và sự tiện lợi. Vì vậy, mà các bệnh nhân bị hen suyễn cần tỉnh táo trước những món ăn trên để bảo vệ sức khoẻ.
Trans fat và omega 6
Một chế độ ăn mất cân bằng hàm lượng omega 6 là nguyên nhân chủ yếu làm tăng giải phóng các chất gây viêm đối với cơ thể, làm bệnh nhân hen suyễn dễ bị lên cơn hen thường xuyên hơn. Bệnh nhân hen suyễn cần ăn hạn chế các loại thực phẩm giàu omega 6 và bổ sung thực phẩm omega 3 để hỗ trợ điều trị bệnh.
Các loại thực phẩm chua hay ngâm chua
Các loại thực phẩm như cam chanh đóng hộp hay các loại thực phẩm muối chua đều có chứa một hàm lượng chất bảo quản sulfite nhất định vị vậy để hạn chế các loại thực phẩm này hay bạn bị hen suyễn mà còn dị ứng với sulfite thì bạn nên hạn chế hoặc không nên đụng đến các loại thực phẩm trên.
Thịt nướng
Cuối cùng là thịt nướng một món ăn quen thuộc. Lý giải cho việc không ăn thịt nướng trong quá trình điều trị hen thì các chuyên gia gợi ý như sau. Vì khi chúng ta chế biến món này đa phần chúng ta không để nó lên nướng không mà chúng ta còn ướp chúng với một số gia vị muối, phụ gia, đồng thời thịt có thể bên trong nó có một số chất bảo quản để giữ nó luôn tươi ngon. Vì vậy, theo khuyến cáo của bác sĩ chuyên khoa thì bệnh nhân hen suyễn cần hạn chế thịt nướng trong khoảng thời gian chữa bệnh để cho hiệu quả hồi phục tốt nhất.
Bệnh nhân hen suyễn nên ăn những loại thực phẩm nào?
Do hen suyễn là một căn bệnh mạn tính và nó hầu như đi theo người mắc bệnh đến cuối đời. Vì vậy, một chế độ ăn và các thực phẩm tốt là điều mà ngành y tế hay dinh dưỡng luôn quan tâm, một số thực phẩm tốt với bệnh nhân hen suyễn như sau.
Các loại thực phẩm giàu vitamin C
Hàm lượng vitamin C có trong thức ăn như dưa vàng, cam, bưởi, trái kiwi, súp lơ xanh và cà chua,… có công dụng tốt trong việc làm giảm triệu chứng thở khò khè và viêm mũi dị ứng nhờ vào hàm lượng oxy hóa cao của chúng.
Các loại thực phẩm giàu vitamin D
Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học đã khám phá ra chức năng thần kỳ của vitamin D, nghiên cứu đó đã chỉ ra rằng các loại thực phẩm giàu vitamin D như sữa, nấm, cá hồi và trứng,… có thể làm giảm nhiễm trùng đường hô hấp trên và cải thiện chứng năng phổi của người lớn và trẻ em khi bị mắc hen suyễn.
Các loại thực phẩm giàu omega 3
Tháng 1 năm 2015 một nghiên cứu trên tạp chí Allergology International đã chỉ ra dầu cá có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh gây viêm như hen suyễn. Các loại chất béo omega 3 thường tìm thấy trong các loại cá có lớp mỡ dày đã được chứng minh làm giảm tình trạng viêm một trong những biểu hiện phổ biến của hen suyễn.
Thực phẩm giàu magie đã được các chuyên gia dinh dưỡng công nhận là rất tốt cho các bệnh nhân bị hen vì tính kháng viêm và giãn cơ trơn của chúng. Bạn có thể bổ sung magie bằng các loại thực phẩm sau đây:
- Rau xanh
- Bơ
- Các loại đậu (đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ, đậu trắng)
- Các loại hạt (hạt bí, hạt điều, hạt dẻ)
- Cà chua
- Chuối
- Atiso
- Sữa và các chế phẩm từ sữa
- Ngũ cốc nguyên hạt
Các chuyên gia đầu ngành y tế đã khẳng định bệnh nhân bị hen suyễn thường có lượng magie thấp, do vậy bên cạnh việc bổ sung magie từ các loại thực phẩm tốt cũng có thể bổ sung thêm bằng các loại thuốc dạng xịt bổ sung magie trên thị trường hiện nay. Các loại thuốc dạng xịt chứa magie ngoài tác dụng bổ sung magie cho bệnh nhân thì còn có tác dụng ngăn chặn những cơn hen đột ngột.
Các loại trái cây
Các loại trái cây có chứa nhiều các chất chống oxy hóa như vitamin A, vitamin C hay vitamin E vì những loại này ngoài tác dụng bảo vệ cơ thể tăng cường hệ miễn dịch còn phòng chống những cơn hen đột ngột.
Để có một sức khỏe tốt người bị hen suyễn nên ăn uống cẩn thận, hợp lý lựa chọn các thực phẩm lành mạnh kết hợp các món ăn được nêu trên. Trong đó, có thể kể đến chế độ eat clean hay dinh dưỡng thực vật toàn phần.
Vitamin A
Theo một nghiên cứu thì lượng vitamin A trong máu của một đứa trẻ bệnh hen suyễn thường rất thấp so với các đứa trẻ bình thường, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các hoạt động của phổi. Vì vậy, để lá phổi có thể khoẻ mạnh để chống lại bệnh hen suyễn người bệnh cần thường xuyên bổ sung vitamin A có trong cà rốt, lá xanh đậm, dứa, khoai lang…
Alliums
Việc sử dụng thực phẩm chứa nhiều Alliums có tác dụng làm cải thiện tình trạng hô hấp, ngăn ngừa viêm nhiễm, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể tránh các loại bệnh cúm thông thường. Các thực phẩm giàu Alliums có nhiều trong hành, hẹ tây,…
Các chất chống oxy hoá
Trong các loại thực phẩm trái cây hay rau củ màu vàng, đỏ, cam có chứa thành phần vitamin A,C,E, carotene; chiết xuất hạt nho và coenzyme Q10… Đây là các chất chống oxy hoá có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các tổn thương ở phổi, làm lành những vết viêm đối với bệnh nhân bị hen suyễn
Bệnh nhân hen suyễn nên sử dụng các loại đồ uống nào?
Một chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người hen suyễn bên cạnh những món ăn thì không thể nào không kể đến những món đồ uống tốt cho các đối tượng bệnh nhân hen suyễn.
Nước húng quế
Theo nhận định của các chuyên gia dinh dưỡng thì húng quế có chứa hàm lượng các chất chống oxy hóa cao. Từ ngày xưa, húng quế được xem là bài thuốc có khả năng chống ho, long đờm, kháng khuẩn, hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn xuất hiện nhiều tại các đường hô hấp. Bên cạnh đó, nước húng quế còn có tác dụng kiểm soát tốt các tình trạng sung huyết, góp phần hỗ trợ điều trị các bệnh dị ứng ở đường hô hấp.
Nước ép cà rốt
Nước ép cà rốt rất tốt cho sức khỏe nói chung, và những người hen suyễn nói riêng. Sở dĩ nó tốt với các bệnh nhân hen suyễn là bên trong cà rốt có chứa một hàm lượng lớn các vitamin A, giúp người bệnh hen suyễn bổ sung vitamin A trong máu, góp phần cải thiện chức năng phổi và giúp cho lá phổi hoạt động hiệu quả hơn.
Nước mật ong
Từ xưa mật ong được xem là bài thuốc quý đối với các bệnh nhân bị hen suyễn. Theo các nhà dinh dưỡng nghiên cứu về tác dụng của mật ong trong việc hỗ trợ các bệnh nhân hen suyễn cho biết, mật ong có tác dụng tốt trong việc kháng viêm, kháng khuẩn, giảm nhẹ tình trạng sưng viêm của lớp niêm mạc bên trong đường hô hấp. Bên cạnh đó, mật ong còn có tác dụng làm giảm các triệu chứng thở khò khè thông qua tác dụng làm loãng đờm trong phế quản.
Bên cạnh sử dụng trực tiếp thì có thể sử dụng kết hợp với các loại nước đã kể ở trên để làm tăng tính hiệu quả.
Nước Gừng
Gừng từ xưa đã được mệnh danh là một trong những vị thuốc quan trọng, có tác dụng số một trong điều trị các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là hen suyễn. Cụ thể công dụng của gừng là kháng viêm, giảm đau nhờ vào cá thành phần của nó như shogaol, gingerol và zingerone. Nước gừng có chứa hàm lượng lớn các chất chống oxy hóa giúp làm sạch các chất độc hại trong cơ thể, giảm những cơn căng thẳng có thể dẫn đến hen suyễn. Ngoài ra nước gừng còn có tác dụng ngăn chặn tình trạng co thắt, làm thư giãn đường dẫn khí, nhựa gừng có khả năng làm sạch chất nhầy dư thừa trong khí quản và phổi hạn chế tối đa tình trạng nhiễm trùng mà cơ thể gặp phải, loại bỏ đờm gây ngứa trong cổ họng giảm tối thiểu các tình trạng thở khò khè. Tuy nhiên không nên thấy những mặt tích cực như vậy mà lạm dụng nó quá mức, tốt nhất là khi sử dụng cần nghe thêm tư vấn của bác sĩ điều trị.
Các loại nước trái cây táo, chanh
Táo chứa quercetin, giúp hạn chế hiệu quả cuộc tấn công của bệnh hen suyễn. Còn đối với chanh có nhiều chất chống oxy hóa hiệu quả trong việc làm tăng cường hệ miễn dịch, nhằm chống lại các vi khuẩn có hại và các yếu tố gây dị ứng bất thường cho cơ thể. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra limonene có trong chanh tác dụng tốt trong phòng ngừa viêm nhiễm hô hấp, ngăn chặn tổn thương phổi, axit citric giúp làm sạch phổi, giúp bệnh nhân bị hen có thể dễ dàng thở hơn.
Lưu ý với bệnh nhân hen suyễn
Bên cạnh việc ăn uống khoa học, áp dụng các chế độ dinh dưỡng phù hợp thì người bệnh hen suyễn cũng nên quan tâm đến các thói quen sinh hoạt hằng ngày, nhằm kiểm soát bệnh một cách hiệu quả nhất.
Ủ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh
Khí trời lạnh được xem là hung thủ gây ra các đợt hen cho bệnh nhân hen suyễn. Do đó, bệnh nhân hen suyễn phải luôn chú ý giữ ấm cho bản thân cơ thể bằng áo khoác, găng tay, mũ, khẩu trang,… Đặc biệt các biện pháp này nên làm cẩn thận vào những ngày lạnh.
Sử dụng thuốc theo hướng dẫn
Khi bị hen suyễn bệnh nhân cần tuyệt đối tuân theo phương thuốc của bác sĩ tránh những trường hợp ngừng thuốc, giảm liều, tăng liều. Vì việc này sẽ để lại hậu quả vô cùng quan trọng, hậu quả có thể nói đến là tăng nguy cơ khó thở cấp, tăng nguy cơ nhập viện và tử vong.
Ngoài ra, bệnh nhân hen suyễn dù ở bất cứ đâu cũng nên mang theo thuốc cắt cơn khó thở và xem nó như là vật bất ly thân bên mình.
Hen suyễn tuy là căn bệnh mãn tính nguy hiểm và khó chịu đối với nhiều người nhưng nếu biết kết hợp các loại thuốc uống, thuốc xịt đi cùng với chế độ ăn lành mạnh và thói quen sinh hoạt thể dục thể thao điều độ thì hen suyễn sẽ không còn là nguyên nhân lớn cản trở cuộc sống của bạn.
Bệnh nhân hen suyễn nên tránh tiếp xúc với lông động vật
Lông động vật như chó, mèo, chim… Là một trong những nguy cơ làm phát cơn cơn hen cấp ở người bị hen suyễn. Vì cậy, đề phòng trường hợp xấu nhất có thể xảy ra những bệnh nhân hen suyễn cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với thú cưng.
Bệnh nhân hen suyễn nên đeo khẩu trang khi ra đường
Nhằm hạn chế tối đa những yếu tố gây kích thích niêm mạc, khởi phát những cơn hen nguy hiểm làm bệnh tình trở nên trầm trọng và khó trong việc điều trị, các bệnh nhân hen suyễn cần đeo khẩu trang mọi lúc mọi nơi hay trong những nơi có nhiều phấn hoa hoặc môi trường ô nhiễm, độc hại…
>> Xem thêm
Bệnh nhân bị hen suyễn nên dọn dẹp nhà cửa thường xuyên
Không chỉ ở ngoài trời mới có các tác nhân gây kích ứng niêm mạc mà ngay ở chính ngôi nhà của mình nếu không được vệ sinh một cách sạch sẽ thường xuyên sẽ là nơi trú ngụ của các vi khuẩn, các tác nhân gây kích thích cho phổi. Đặc biệt đối với bệnh nhân hen suyễn cần quan tâm đến khăn trải giường và mềm vì các loại vi khuẩn và các yếu tố dị ứng khác có thể bám lên chúng.
Bệnh nhân bị dị ứng đi kèm hen suyễn
Thông thường các triệu chứng của dị ứng là nổi mề đay, phát ban, buồn nôn, tiêu chảy. Những với các trường hợp bị dị ứng mà gây ra các cơn ho khò khè. Nếu không được phát hiện nhanh chóng có thể dẫn đến sốc phản vệ với các triệu chứng sưng cổ họng, chặn đường thở.
Người bị hen tuyệt đối không nên chủ quan với dị ứng, nếu nghi ngờ mình bị dị ứng với bất kì thực phẩm nào cần gọi ngay cho bác sĩ điều trị, để bác sĩ chỉ định thực hiện các xét nghiệm kiểm tra loại thực phẩm đó, nhằm kiêng kỵ thực phẩm đã kiểm tra.
Với bài viết Bệnh hen suyễn nên ăn gì kiêng gì hôm nay hi vọng các bạn đã có những kiến thức cần thiết giúp mình có thể lên một chế độ thực đơn tối ưu với bệnh hen suyễn đồng thời tránh được những món ăn không tốt với bệnh này, ngoài ra điều trị hen suyễn ngoài thực đơn thì chế độ sinh hoạt thể dục thể thao cũng giúp ích khá nhiều.